VARİKOSEL

Varikosel nedir?

Varikosel en basit tabir ile testisin toplar damarlarında varisleşme olmasıdır. Sebebi net olarak bilinmese de genetik ve uzun süre ayakta durma gibi yaşam tarzı ile ilgili faktörler sorumlu tutulmaktadır. Variskosel anatomik nedenlerden dolayı daha çok sol testiste görülmektedir. Sadece sağ tarafta veye her iki tarafta beraber de görülebilir. Genel olarak erkeklerde görülme oranı %5 civarında iken çocuk sahibi olamayan erkeklerde görülmek oranı %30 civarındadır. Daha önce çocuk sahibi olan fakat sonradan çocuğu olamayanlarda bu oran daha da yüksektir. 

Varikosel Hangi Şikayetlere Sebep Olur? 

Varikosel daha çok çocuk sahibi olamayan çiftlerin araştırılması esnasında tesadüfen saptanır. Özellikle ilerlemiş varikosel testise şişlik, ağrı ve görüntü bozukluğuna sebep olabilir. Ağrı genellikle testiste hissedilir ancak kasık ve bacağa da vurabilir. 

Varikosel Tanısı Nasıl Konulur?

Varikosel tanısında fizik muayene esastır ve tanı konulması için yeterlidir. Hasta ayakta iken testise giden damarların elle bulunması sonrası ıkınma, öksürme gibi manevralarla damarlada genişleme olup olmadığına bakılır. Eğer damarlar dışarıdan gözle görülür derecede genişlemiş ise ileri derece varikosel tanısı direkt konulabilir. Kilolu erkeklerde, hidrosel gibi hastalıklarda ve anatomik olarak skrotumun (testislerin içinde bulunduğu kese) muayeneye elverişli olmadığı durumlarda fizik muayene ile tanı konulamayabilir. Fizik muayene ile tanı konulamayan durumlarda testise renkli ultrason (skrotal dopller usg) ile bakılması gerekebilir. Renkli ultrason neticesinde damarların 3mm üzeride genişlemesi ya da anlamlı derecede reflü akım (kalbe gitmesi gereken kirli kanın testise geri dönüşü) olması varikosel tanısı koydurur. 

Varikosel Tedavisi Nasıldır? Her hasta ameliyat olmalı mıdır? 

Varikosel tanısı koyduktan sonra yapılması gereken şey hastaya en az 15 gün arayla 2 adet spermogram tahlili yapılmasıdır.  Spermogram tahlili için hastanın 3-6 gün arasında perhizli yani boşalmamış olması gerekir. Hastada klinik anlamlı dercede varikosel mevcut ise ve sperm değerlerinde azalma mevcut ise tedavi ameliyattır. Hastaların varikosel ameliyatından fayda görme ihtimali ortalama olarak %60-70 civarındadır. Eğer hastada önemsiz derecede varikosel var ise sperm değerlerinde ileri derecede bozulma yok ise önce sperm değerlerini arttıran takviye gıdalardan kullanılabilir. Bu tedavi neticesinde yine gebelik olmaz ise operasyon düşünülebilir. 

Varikosel ile ilgili diğer bir durum Sperm DNA hasarıdır. Varikosel, obezite ve sigaranın sperm DNA hasarı yaptığı ve sağlıklı embriyo oluşmasına engel olduğu bilimsel çalışmalarla gösterilmiştir. Anlamlı derecede varikoseli olan ancak sperm değerleri normal olan hastada eğer eş normal ise sperm DNA hasarı bakılmalıdır. Referans değerinin üzerine DNA hasarı saptanır ise bu durumda yine cerrahi tedavi düşünülebilir çünkü varikoselin cerrahi tedavisi ile Sperm DNA hasarı azalmaktadır. 

Azopsermi hastasıyım ve varikoselim var. Ameliyat olmalı mıyım?

Azopsermi (menide canlı sperm olamaması) ve varikosel birlikteliği üzerine son yıllarda yapılan bilimsel çalışmalarda cerrahi tedavinin faydalı olabileceği gösterilmiştir. Azospermi hastalarına cerrahi tedavi yapıldığı zaman menide canlı sperm saptanma oranı ortalama %50’dir. Diğer taraftan menide canlı sperm saptanmasa bile MİKRO-TESE işlemi esnasında sperm bulunma oranı artmakta ve canlı doğum oranı artmaktadır. 

Varikosel Hangi Cerrahi Yöntemle Tedavi Edilmelidir?

Varikosel tadavisi için bir çok cerrahi yöntem tanımlanmıştır. Bunlar arasında en başarılı olan altın standart yöntem olan MİKROSKOPİK VARİKOSELEKTOMİ yöntemidir. Bu yöntem ile hem ameliyatın başarısı daha yüksektir hem de Nüks oranı daha azdır. Mikroskopik yöntemin diğer bir avantajı ise kasları örten zarın açılmasına gerek kalmadığından ağrısının az olması ve günlük hayata daha hızlı dönülmesidir. 

Varikosel Tedavisi Sonrası Sperm Değerleri Ne zaman Düzelir?

Bir sperm hücresinin testiste üretilip  meni ile atılması arasında geçen süre ortalama 3 aydır. Bu nedenle değerlerin düzelmesi en erken 3. Ayda görülmektedir. Ancak genellikle klinik düzelme ve gebelikler 6-9 arasında görülmektedir. Bu sürede düzelme yok ise Nüks açısından yeniden değerlendirme gereklidir.